Pieluchy wielorazowe - jak to działa?

Instrukcja obsługi dla początkujących.

Pieluchy wielorazowe to pieluchy, które po użyciu pierzemy i używamy wielokrotnie zamiast wyrzucać do śmieci.



Kliknij na pytanie, by rozwinąć treść.

Dlaczego warto się nimi zainteresować?

• są ekologiczne - dla jednego dziecka na cały okres pieluchowania potrzebujemy kilkudziesięciu pieluszek zamiast paru tysięcy jednorazówek, których produkcja, transport i utylizacja zużywa ropę naftową, drzewa, wodę, prąd. Pranie pieluszek wielorazowych to przy tym małe piwo. Dbając o ekologię, dbamy o przyszłość naszych dzieci!


• Oszczędność pieniędzy - mimo że trzeba zainwestować w pieluchy na początku, kwota wydana na pieluchy i pranie nie powinna przekroczyć kwoty, którą wydalibyśmy na jednorazówki. Dodatkowo, po odpieluchowaniu pieluszki mogą być używane przez kolejne dziecko lub możemy je sprzedać.


• Materiały, z których są wykonane wielorazówki, są bezpieczne dla dzieci.

Z czego się składa pieluszka wielorazowa?

Do użycia pieluszki wielorazowej potrzebujemy warstwy chłonnej i warstwy nieprzemakalnej. Kiedyś była to tetra i ceratka, ale obecnie dostępne są dużo lepsze rozwiązania.

Warstwa chłonna to część pieluszki, która wchłania mocz. Materiały, z których może być wykonana (od najmniej chłonnych do najbardziej chłonnych, ale na chłonność mają też wpływ inne czynniki):

• mikrofibra,
• bawełna,
• wiskoza bambusowa,
• len i konopie.

Warstwa chłonna może mieć różne kształty:

• krótki wkład w kształcie prostokąta lub klepsydry - wygodny, ale dłużej schnie;
• długi wkład (np. 70x10 cm) - jest cieńszy, więc szybciej schnie, można go złożyć tak, by np. z przodu było więcej warstw, a z tyłu mniej;
• wkład w formie dużego prostokąta (np. 49x36 cm) - jest cieńszy, więc szybciej schnie, można go różnie składać
  (np. tetra);
• prefold - wkład w formie prostokąta (np. 29x32 cm), który na środku ma więcej warstw, można go różnie składać;
• formowanka - wkład w formie pieluszki, stosunkowo dużo chłonie i dobrze łapie kupkę, by nie zabrudziła nieprzemakalnej warstwy pieluszki, ale dłużej schnie i więcej kosztuje;
• wkład z burtami - wkład z doszytymi po bokach “burtami”, by chronić przed wypływem mlecznej kupki poza wkład.

Warstwa nieprzemakalna może być zrobiona z:

• paroprzepuszczalnej dzianiny PUL lub
• wełny, która po potraktowaniu lanoliną może stać się nieprzemakalna.

Warstwa nieprzemakalna może przybierać różne formy:

• otulacz - pieluszka z PULu lub wełny zapinana na brzuszku za pomocą napek lub rzepów; do środka kładziemy jakiś wkład i wkładamy całość na pupę dziecka; kiedy przebieramy dziecko, możemy zmienić tylko wkład w środku i użyć otulacz powtórnie, o ile nie jest przemoczony.
• Gatki z PULu lub wełny z krótkimi lub długimi nogawkami - na pupę możemy założyć formowankę lub tetrę/prefold spięte jak pieluszka i na to gatki.
• Kieszonka - otulacz z PULu z doszytą od środka dodatkową warstwą np. z mikropolaru lub coolmaxu, która tworzy razem z otulaczem kieszeń otwartą z jednej strony, w którą możemy włożyć wkład; wkład się nie przesuwa na dziecku, ale ten otulacz trzeba zmieniać przy każdym przewijaniu.
• SIO (ang. Snap-In-One, zepnij w jedno)- otulacz z napkami, do których można wpiąć specjalne wkłady również z napkami; wkład się nie przesuwa na dziecku, przy przebieraniu możemy użyć otulacz powtórnie, o ile nie jest przemoczony, ale jesteśmy ograniczeni tylko do specjalnych wkładów.
• AIO (ang. All-In-One, wszystko w jednym) - otulacz z PULu zszyty na stałe z wkładem; wkład nie przesuwa się na dziecku, przez dobre dopasowanie wkładu i otulacza może być mniej przecieków, ale taka pieluszka dość długo schnie i mamy ograniczony wpływ na grubość i chłonność pieluszki.

Dalej piszę tylko o pieluszkach z PULu.

Od strony pupy wkłady, kieszonki lub AIO mogą mieć różne materiały:

• mikropolar i welur syntetyczny dają uczucie suchości;
• coolmax (używany też w odzieży sportowej), thermo, mayka - trochę mniejsze uczucie suchości;
• bawełna, bambus, len i konopie - dają uczucie mokro;
• mikrofibra nie powinna leżeć bezpośrednio przy skórze.

Jakie pieluszki kupić?

Pieluszki występują w różnych rozmiarach.

Przez ok. pierwsze 3 miesiące życia dziecka pasują pieluszki w rozmiarze noworodkowym (nb od ang. newborn) odpowiadające pieluchom jednorazowym w rozmiarze 1 i 2. Pieluszki w rozmiarze uniwersalnym One Size (OS) są na początku za duże. W tym czasie wiele osób używa otulaczy pul lub wełnianych oraz:

• tetry 50x50 lub 60x60 (im wyższa gramatura, tym chłonniejsza),
• prefoldów, wkładów ręcznikowych lub preflatów,
• formowanek
• lub wkładów z burtami,

gdyż te rozwiązania dość dobrze “łapią” mleczne kupki, dzięki czemu nie trzeba za każdym razem wymieniać otulacza. Część osób z kolei stawia na AIO z racji wygody, przy czym jest to mniej ekonomiczne rozwiązanie.
 [Osobiście dla noworodków polecam otulacze pul oraz wkłady ręcznikowe złożone w skrzydła anioła lub wkłady z burtami.]

Potem można używać pieluszek w rozmiarze OS, które można regulować napkami na długość i szerokość tak, że pasują i na kilkumiesięczniaka, i na dwulatka. Odpowiadają one pieluchom jednorazowym w rozmiarze 3 i 4. Dla ruszających się dzieci wielu rodziców używa rozwiązań z unieruchomionym wkładem typu kieszonki, AIO i SIO. W tym okresie kupka nie pojawia się tak często, jak u noworodka i wraz z rozszerzaniem diety staje się bardziej stała. Nie są więc konieczne wkłady "łapiące" zawartość przed wypływem na otulacz, za to preferowane są wkłady z dobrą chłonnością, np.:

• duże (np. 70x70) tetry o wysokiej gramaturze (np. 160-180g),
• większe prefoldy i wkłady składane
• lub długie wkłady np. bambusowe.

Wkłady z mikrofibry (takie jak dołączane do chińskich kieszonek) mogą okazać się mało chłonne. Przydatne mogą okazać się mini boostery np. z lnu, konopii lub Evolonu®, które zwiększają chłonność, ale nie powiększają znacząco "pakietu" na pupie. Wymienione materiały chłoną dużo, ale dość wolno, więc najlepiej kłaść je między właściwy wkład a otulacz. Niektórzy w trakcie używania pieluszek w rozmiarze OS zmieniają w pewnym momencie wkłady na dłuższe (np. przy używaniu SIO) lub grubsze.
 [Osobiście polecam jednorzędowe kieszonki z długimi wkładami dwuwarstwowymi, do których można dokładać boostery, lub trzywarstwowymi.]

Istnieją też rozmiary pośrednie miedzy nb a OS - S, M, MOS, oraz rozmiary większe od OS - L, XL.

Przed zakupem pomocne może być wypożyczenie pieluch z pieluchoteki lub od znajomych, kontakt z doradcą wielopieluchowania lub uczestnictwo w warsztatach. Nowe pieluszki można kupić w sklepach internetowych (niektóre z nich można odwiedzić stacjonarnie), a używane pieluszki można kupić najlepiej na bazarkach na facebooku. Pieluszki szyte w Polsce są droższe od tych szytych w Chinach np. pieluszka z Polski może kosztować 65 zł, a podobna z Chin 25 zł. Z ceną wiąże się jakość - pieluszki z Polski są miększe, zgrabniejsze i trwalsze. Bez wypożyczenia lepiej nie kupować od razu całego stosu, tylko po kilka pieluszek naraz.

Ile pieluszek kupić?

Liczby mogą się różnić: noworodki potrzebują więcej zmian niż starsze dzieci, wkłady mają różną chłonność i różny czas schnięcia. Potrzebną liczbę wkładów można obliczyć ze wzoru:
(liczba zmian na dzień) * (liczba dni, co ile chcesz robić pranie + 1 na schnięcie)
np. 7 zmian na dzień * (pranie co 2 dni + 1) = 7 * (2 + 1) = 21.
Tak samo można wyliczyć liczbę AIO i kieszonek (przy czym kieszonek może być trochę mniej niż wkładów, bo szybciej schną). Jeśli używamy otulaczy, może być ich nawet 3 razy mniej niż wkładów (choć wg mnie, w praktyce tyle nie wystarcza, chyba że pilnuje się częstych zmian tak, by otulacz nie zawilgnął).

Co zrobić po zakupie?

Nowe pieluszki warto wyprać przed pierwszym użyciem - niżej więcej informacji. Wkłady chłonne z materiałów naturalnych będą potrzebować kilku prań do nabrania pełnej chłonności.

W zalinkowanym wpisie piszę o używanych pieluszkach.

Jak założyć pieluchę?

 [Pozuje kieszonka na rajstopkach wypchanych kocykiem. Pieluszkę zakładamy rzecz jasna na gołą pupę :D]

Pieluszka nie powinna krępować ruchów dziecka. Można obserwować dziecko, czy bez pieluchy jest w stanie znacznie więcej robić (zob. artykuły z bloga matkafizjowariatka).

Kiedy zmienić pieluchę?

Po każdej kupce.

Wkłady chłonne wytrzymują siusianie dziecka przez 1-3 godziny, czas zależy od chłonności wkładu i siusiania dziecka. Na początku musimy rozpoznać, ile dany wkład wytrzymuje bez przecieków na naszym dziecku. Ja przebieram moje dziecko co 2 godziny.

Pieluszki wielorazowe, z uwagi na mniejszą chłonność, przebieramy częściej niż jednorazówki, ale dla dziecka to dobrze - pupa ma częściej oddech od pieluszki, a przebieranie może być dla nas dodatkową bezpośrednią interakcją z dzieckiem.

Jeśli pojawiają się przecieki, można im zaradzić - zob. wpis Dlaczego pieluszki wielorazowe przeciekają.

Co zrobić ze zużytą pieluchą?

Zdjąć z pupy.

Patrzymy na wkład chłonny:

• jeśli jest “tylko” zasiusiany, możemy go schować do pojemnika na brudne pieluchy; jeśli tak wolimy, możemy go przed schowaniem przepłukać pod kranem i wycisnąć nadmiar wody.
• Jeśli wkład spotkał się z mleczną kupką, możemy go bez płukania schować do pojemnika na brudne pieluchy; jeśli chcemy, możemy przed schowaniem spłukać kupkę silnym strumieniem zimnej wody z prysznica i wycisnąć nadmiar wody.
• Jeśli wkład spotkał się z kupką dziecka, które ma już rozszerzaną dietę, wyrzucamy kupkę do toalety (możemy zebrać grudki papierem toaletowym), spłukujemy plamę silnym strumieniem zimnej wody z prysznica, wyciskamy nadmiar wody i chowamy pieluszkę do pojemnika na brudne pieluchy.

Patrzymy na otulacz:

• kieszonkę i AIO chowamy do pojemnika na brudne pieluchy;
• jeśli otulacz PUL i otulacz PUL SIO są mocno wilgotne, chowamy je do pojemnika na brudne pieluchy; jeśli są w miarę suche, możemy użyć ich ponownie z nowym wkładem.

Jak przechowywać?

Brudne pieluchy możemy przechowywać do trzech dni:

• w plastikowym pojemniku o dowolnym kształcie i wielkości, który warto przemywać (i czasem odkażać) po opróżnianiu; może być z pokrywką, niekoniecznie szczelną (paradoksalnie zasiusiane pieluchy nie śmierdzą, gdy mają dostęp do powietrza, a nieprzyjemny zapach może tworzyć się w zamkniętym pojemniku);
• lub w worku pul, który pierzemy razem z przechowywanymi w nim brudnymi pieluchami.

Jak prać?

Pieluszek nie trzeba spinać do prania. Jeśli pieluszka ma rzepy, należy je spiąć z rzepami zabezpieczającymi. Wkłady przypinane na napki należy odpiąć.

Przed właściwym praniem powinno się włączyć płukanie z wirowaniem w pralce.

Do właściwego prania można dorzucić ubrania.

Pralkę wypełniamy w 70-80%.

Ogólnie, pierzemy w 60°C w proszku do białego dozowanego wg zaleceń producenta do dużych zabrudzeń. Dobrze, by proszek miał więcej niż 5% środków wybielających na bazie tlenu, które zabijają bakterie. Niestety, nie wszystkie proszki do białego zawierają aktywator bielenia, dzięki któremu ze związków wybielających na bazie tlenu powstaje w praniu odkażający kwas nadoctowy. W razie wątpliwości można poszukać arkusz składników danego proszku. Zob. listy odpowiednich proszków - polskie proszki do prania pieluch wielorazowych i W czym prać pieluchy wielorazowe. Zob. eksperymenty na temat prania pieluch i badania na temat higieny prania.

Program w miarę długi (2-2,5h) do bawełny.

Pieluszki z PULu i gumki nie lubią się z kwasem, więc jeśli je pierzemy, lepiej nie dodawać octu do płukania. Nie powinno się również dodawać płynu do płukania, gdyż oblepia włókna i zmniejsza chłonność.

Kremy i olejki mogą zatłuścić sztuczne materiały, więc lepiej ich unikać, jeśli zakładamy pieluszkę z mikropolarem lub coolmaxem od strony pupy. Jeśli sztuczny materiał jest zatłuszczony i woda po nim spływa, możemy wymoczyć pieluszkę w wodzie z płynem do mycia naczyń.

Jak suszyć?

Normalnie - trzeba tylko uważać, żeby w AIO nie rozciągnęły się gumki i suszyć je na płasko, a susząc w suszarce bębnowej, by laminat na PULu nie dotykał suszarki.

Pieluszek nie należy prasować - zmniejsza to ich chłonność.

Jeżeli po praniu zostały lekkie plamy, powinno pomóc wystawienie pieluszek na słońce.

Gdzie znaleźć więcej informacji?

• grupa na facebooku WIELOPIELO - chat & fun Pieluszki Wielorazowe
• grupa na facebooku Pieluchy Wielorazowe oraz NHN